گواهینامه ایزو | ازکجا گواهینامه ایزو بگیرم؟

ISO ایزو چیست؟ استانداردهای ایزو چگونه بوجود آمدند؟ سازمان ایزو ISO چیست؟ قوانین و الزامات گواهینامه‌های ایزو ISO چگونه تدوین شدند؟ گواهی ایزو ، گواهینامه ISO راباید ازکجا بگیرم؟ سازمان‌های صادر کننده گواهی نامه ایزو ISO درکجا هستند؟ استانداردهای ایزو چگونه ایجاد شدند؟

 

سازمان بین‌المللی استاندارد ، سازمان ایزو ISO

باآغاز قرن بیستم و افزایش چشمگیر سرعت رشد علم و تکنولوژی دنیا وارد مرحله جدیدی ازصحنه رقابت و تصاحب بازارهای جهانی و بازارهای داخلی گردید. بنحوی که کوچکترین سهل‌انگاری صاحبان و مسئولان صنایع و خدمات درزمینه ایجاد حفظ و ارتقای کیفیت محصولات خود باعث باز ماندن ازقطار سریع و سیر پیشرفت و ازدست دادن بازارهای داخلی و جهانی می‌گردد.

سازمانی جهانی برای حمایت ازحقوق افراد جامعه و مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تصمیم گرفت باتهیه، تدوین و گردآوری مجموعه ای ازکلیه پارامترهای استانداردهای جهانی ایزو بصورت یکپارچه و هماهنگ کلیه محصولات، تولیدات بشریت و خدمات رادر صنایع، تولیدات و خدمات بامعیاری واحد مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. تاعلاوه برایجاد رویه متحدالشکل درایجاد کیفیت، حفظ کیفیت و ارتقای روز افزون کیفیت و افزایش رضایت و جلب اعتماد مشتریان بازارهای جهانی و داخلی تحت تسلط و تصاحب سازمانها و شرکتهای اجرا کننده قرار گیرد.

سازمان جهانی عنوان شده بافعالیت غیر دولتی بنام سازمان استاندارد بین المللی International Organisation for Standardiztion باحرف اختصاری ISO باوظیفه اصلی تهیه و تدوین انواع استانداردهای ایزو اقدام به فعالیت نمود.

 

سازمانها و شرکتهای درخواست کننده گواهینامه ایزو کدامند؟

تمامی مشاغل و حرفه‌ها شامل کارهای شرکت‌های پیمانکاری، شرکت‌های ساختمانی و راهسازی، سازمان‌های خدماتی و تبلیغاتی، نشریات، مراکز درمانی و آزمایشگاه‌ها، مراکز تجهیزات پزشکی، صنایع خودروسازی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع غذایی و رستوران‌ها و هتل‌ها و فست‌ فودی‌ها و صنایع کشاورزی، شرکت‌های کامپیوتری و انفورماتیک و IT و غیره می‌توانند انواع و اقسام گواهینامه‌ها و استانداردهای ایزو ISO رامتناسب بااهداف و نوع فعالیتشان درخواست نمایند.

 

عناوین مختلف قوانین و الزامات ایزو ، استاندارد‌های ایزو ISO

قوانین و الزامات تدوین شده ازطرف سازمان ایزو عناوین و تعداد بسیار زیادی دارند. سازمان بین المللی استاندارد ، استانداردهای تعریف شده را ازنظر ماهیت و نوع محصولات و خدمات طبقه بندی نموده است و همراه بامتن قوانین و دستورالعمل‌های تدوین شده ازطریق سایت رسمی ایزو ISO بنشانی WWW.ISO.ORG منتشر نموده است.

استانداردهای سازمان جهانی ایزو شامل سه نوع گواهینامه ایزو می‌شوند. گواهینامه ‌ایزو برای سیستم‌های مدیریتی ،گواهی ایزو برای محصولات ، گواهی نامه ایزو برای خدمات. مهم‌ترین عناوین استاندارد‌های ایزو درحوزه سیستم‌های مدیریتی دردو حوزه عمومی و تخصصی ارائه شده‌اند. برخی ازمهم‌ترین استانداردها و گواهینامه‌های ایزو ISO عبارتنداز:

استاندارد ISO 9001 گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت

استانداردISO 14001 گواهینامه سیستم مدیریت زیست محیطی

استاندارد ISO 45001 گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی

استاندارد ISO 10002 گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت – رسیدگی به شکایات مشتریان

استاندارد ISO 22000 گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی درصنابع غذایی

استاندارد ISO 29001 گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت – نفت و گاز و پتروشیمی

استاندارد ISO 16949 گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت درصنایع خودروسازی

استاندارد ISO 13485 گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت ویژه تجهیزات پزشکی

استاندارد HSE-MS استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و محیط زیست

مرکز سیستم کاران بعنوان اولین و بزرگترین مرکز مشاوره ایزو و مرجع صادر کننده گواهینامه ایزو کلیه خدمات و مشاوره‌های مرتبط با ثبت و صدور انواع گواهینامه‌های ایزو ISO راتوسط مشاوران و کارشناسان مجرب و حرفه‌ای ارائه می‌دهد.

 

آیا اخذ و دریافت گواهینامه‌های ایزو الزامی و اجباری می‌باشند؟

هرچند بنا بتعریف سازمان ایزو رعایت استانداردهای فوق‌الذکر ازنظر حقوقی الزامی نمی‌باشد ولی عدم اجرای آنها بارهابه تجربه ثابت نموده است که منجربه ورشکستگی صاحبان صنعت، تولیدات و خدمات شده و موجب خارج شدن آنها ازگردونه رقابت شدید و تنگاتنگ دنیای امروزی درقبال صدور انواع محصولات و خدمات باکیفیت شده است.

باتوجه به افزایش آگاهی‌های عمومی درمیان مصرف کنندگان و افراد جامعه و بالطبع بابالا رفتن سطح توقعات مشتریان صاحبان صنعت و خدمات به‌ناچار محکوم به پذیرش و تسلیم دربرابر خواسته‌های برحق مشتریان و مصرف کنندگان می‌باشند. بنابراین سازمان‌ها و شرکت‌ها انواع مشاغل و حرفه‌ها مجبوربه پذیرش اجرا و کنترل استانداردهای صادره و تدوین شده ازطرف سازمان بین المللی استاندارد سازمان ایزو می‌باشند.

اجبار و الزام و حکم یکسری ازکارفرمایان نیز باعث اخذ گواهینامه‌های ایزو توسط سازمان‌ها و شرکت‌هابا زمینه فعالیت‌های مختلف شده است. اکثر کارفرمایان و سازمان‌های دولتی و غیردولتی بزرگ جهت برگزاری مناقصات ازشرکت‌های پیمانکاری گواهی ایزو رابعنوان یک مدرک ضروری اجبار می‌کنند.

همچنین سازمان‌ها و مجموعه‌هایی که قصد صادرات تولیدات و اجناس خدمات خود رابه بازارهای جهانی و بین المللی دارند برای پذیرفته شدن ازطرف کشورهای خارجی و اثبات رعایت استانداردهای جهانی و به دست آوردن اعتماد و رضایت مشتریان ملزم به دریافت گواهینامه‌های ایزو مرتبط باحرفه و کسب و کارشان میباشند.

 

راه و روش گرفتن گواهینامه ایزو ، مدارک ایزو

مشخص نمودن اهداف سازمان جهت اخذ و دریافت ایزو

اهداف سازمان‌ها و استانداردهای ایزو

پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات باعث شده است که کلیه سازمان‌ها و شرکت‌ها باهر هدفی و چشم اندازی اعم ازصادرات محصولات، تولیدات و خدمات، حضور در مناقصات، انجام تبلیغات گسترده‌تر و برندسازی، بازاریابی وسیعتر و جلب اعتماد و رضایت مشتریان چه دربازارهای داخلی و چه در بازارهای بین المللی بدنبال اخذ و دریافت استانداردهای ایزو اقدام نمایند.

 

تعیین نوع گواهینامه ایزو

تعیین نوع گواهینامه ایزو متناسب باشرایط و ضوابط و زمینه فعالیت و وسعت و گستردگی مجموعه متقاضی انجام می‌شود. تنوع و گوناگونی انواع استانداردهای ایزو بسیار زیاد است و متناسب باحوزه کاری گواهینامه ایزو درخواست می‌شود.

گاهی اوقات یک سازمان باتوجه به شرایط و اهدافی که دارد می‌تواند چند گواهینامه رابطور همزمان اخذ نماید. سه گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ سیستم مدیریت کیفیت و گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ سیستم مدیریت زیست محیطی و گواهینامه ایزو ۴۵۰۰۱ سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی اکثر مواقع بصورت همزمان درخواست می‌شوند و حتی گاهی اوقات سازمان متقاضی استاندارد تخصصی مرتبط بافعالیتش راکنار اخذ سه گواهی ایزو فوق درخواست می‌نماید.

 

اخذ و دریافت سیستم مدیریت یکپارچهIMS 

اخذ و دریافت همزمان سه گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت و سیستم مدیریت زیست محیطی و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یک سیستم مدیریت یکپارچه بوجود می‌آید. سیستم مدیریت یکپارچه رااصطلاحا IMS می‌نامند. استاندارد IMS جز استانداردهای تدوین شده ازطرف سازمان ایزو نیست.

 

تعیین مرجع صادر کننده ایزو

وظیفه ثبت و صدور گواهینامه‌ ISO و استانداردهای ایزو و حتی صدور گواهی IMS برعهده یکسری مراکز بانام مراجع صدور گواهینامه ایزو Certification Body بااصطلاح CB است. تعداد مراجع صادر کننده گواهی ایزو بسیار زیاد هستند. ولی آیا تمام مراجع صدور گواهی نامه ایزو بصورت معتبر و قانونی فعالیت می‌کنند؟ کدام مراجع صدور ایزو فعالیت معتبر و رسمی دارند؟

سؤالات فوق رابا معرفی نهاد معتبر و بزرگ جهانی بنام IAF پاسخ داده می‌شود. IAF مخفف عبارت International Accreditation Forum بنام انجمن اعتبار دهندگان بین المللی می‌باشد. وظیفه IAF نظارت و اعتباردهی به نهادها و نمایندگان کشورهای دنیا عضو سازمان ایزو هستند. نام نهادهای اعتبار دهنده Accreditation Body و بااصطلاح AB معرفی می‌شوند. CB های معتبر و رسمی توسط الزامات و مقررات AB کشورشان مورد سنجش و اعتبار دهی قرار می‌گیرند. بنابراین باتوجه به توضیحات فوق دو نوع مرجع صادر کننده گواهینامه ایزو داریم.

 

مراجع ثبت و صدور گواهی نامه ISO تحت اعتبار IAF

مراکز صدور گواهینامه ایزو CB هایی که تحت اعتبار و نظارت یک نهاد اعتبار دهنده رسمی AB عضو انجمن IAF فعالیت و ثبت و صدور گواهینامه ایزو راانجام می‌دهندبه مراجع ثبت و صدور گواهی ایزو تحت اعتبار IAF یا مراجع صدور IAF می‌گویند.

 

مراجع ثبت و صدور گواهینامه ISO بدون اعتبار IAF

مراکز صدوری که گواهینامه ایزو ISO راتحت اعتبار و نظارت نهاد IAF صادر نمی‌کنند و AB و CB این مراجع بصورت مستقل بدون اعتبار IAF فعالیت می‌کنند و کار ثبت و صدور گواهی ایزو رابدون اعتبار IAF انجام می‌دهندبه مراجع صدور غیر IAF معروف هستند.

 

طراحی مستندات ایزو

مستندات ایزو همان قوانین و الزامات تعیین شده توسط سازمان ایزو هستندکه بعنوان یکسری قانون و دستورالعمل ارائه شده‌اند. هرسازمان و مجموعه‌ای جهت اخذ و دریافت گواهینامه ایزو بایدبه طراحی و تهیه نمونه مستندات ISO بپردازند. طراحی مستندات ISO باید بصورت اصولی و صحیح آماده شوند. مستندات ایزو دردو حوزه عمومی و تخصصی تقسیم می‌شوند.

مستندات عمومی ایزو شامل حال استانداردهای عمومی ISO می‌شوند و باالزاماتی همچون خط مشی کیفیت، نظامنامه کیفیت، چارت سازمانی و فرم‌ها و دستورالعمل‌ها و نمونه روش‌های اجرایی درمورد کنترل سوابق مدیریت و آموزش کارگران و غیره اجرا می‌شوند. مستندات تخصصی نیزبا توجه بنوع فعالیت هرمجموعه‌ای توسط افراد متخصص و مستند نویسان ماهر تهیه می‌شود.

مرکز سیستم کاران مفتخر است توانسته باتهیه کلیه مستندات ایزو و ارائه تمامی مستندات بصورت رایگان اعتماد و رضایت و خشنودی مشتریان راجلب نماید. پکیج کامل مستندات ایزو رادرقالب فرمت WORD هم درکانال تلگرامی سیستم کاران و هم درسایتهای مربوطه بصورت کاملا رایگان منتشر شده است.

 

پیاده سازی استانداردهای ایزو

مرحله بعداز طراحی مستندات ، پیاده سازی استانداردهای ایزو باید انجام شود. البته پیاده سازی و اجرای مستندات درسازمان‌ها و مجموعه‌هایی که توسط مراجع ثبت و صدور گواهینامه ایزو بااعتبار IAF اقدام به اخذ مدرک ایزو کرده‌اند بصورت اجباری توسط کارشناسان متخصص انجام می‌شود. ولی پیاده سازی استانداردهای ISO و اجرای قوانین و دستورالعمل‌های ایزو برای سازمان‌ها و شرکت‌هایی که توسط مراجع صدور غیر IAF اقدام به اخذ گواهینامه ایزو کرده‌اند الزامی نمی‌یاشد.

 

ممیزی ایزو

ممیزی ایزو دردو مرحله ممیزی ابتدایی و ممیزی نهایی انجام می‌شود. ممیزی ابتدایی ( ممیزی داخلی ) که توسط کارشناس داخلی درمجموعه انجام می‌شود و بارفع نواقص و عیوب و عدم انطباقات مجموعه رابرای ممیزی نهایی توسط بازرس مرجع صدور گواهینامه ایزو آماده کند. واژه ممیزی یعنی بررسی و بازرسی برروی قوانین و الزامات پیاده شده و واژه ممیز یعنی شخص کارشناس و بازرس که وظیفه ممیزی رابرعهده دارد. ممیزی نهایی فقط توسط مراجع صدور گواهینامه ایزو IAF انجام می‌شود.

 

ثبت و صدور گواهینامه ایزو

ثبت و صدور گواهینامه ایزو نیز باتوجه به انتخاب نوع مرجع صدور ایزو به دو صورت انجام می‌شود. ثبت و صدور گواهی ایزو توسط مراجع صدور گواهی نامه ایزو IAF هنگامی اتفاق می‌افتد که بازرس مرجع کلیه مراحل طراحی و اجرای مستندات و پیاده سازی استانداردهای ایزو راتأیید نماید و رای به صدور گواهی ایزو دهد. ثبت و صدور گواهی نامه ISO توسط مراجع صدور گواهی نامه ISO غیر IAF بدون هیچ‌گونه سخت‌گیری و بدون نیازبه طراحی و پیاده سازی واقعی استانداردهای ایزو انجام می‌شود.