گواهینامه HACCP

 

تدوین استاندارد HACCP

در گذشته ای نچندان دور، بیماریهایی در میان مردم مشاهده میگردید که اغلب برگرفته از مصرف خوراک های آلوده بود و یا برخی مواقع اثرات این آلودگیها در بدن مصرف کنندگان دیده میشد. مسلما عدم سلامت فراورده های کشاورزی و دامداری و بطور کل مواد غذایی، مسبب ایجاد مشکلات متعددی در میان مردم و بطبع در جامعه و نیز بخطر انداختن سلامتی افراد خواهد بود. این مسئله مطمئنا از اهمیت بالایی برخودار است و هر جامعه ای میکوشد تا از بوجود آمدن اینگونه مسائل جلوگیری نماید. یکی از راههای پیشگیری از این امر، تشکیل استاندارد HACCP بوده که توسط سازمان جهانی ایزو تهیه شده است و کلیه موسساتی که بنوعی در حوزه مواد غذایی فعالیت دارند، ملزم به اجرای آن میباشند.

 

HACCP چیست؟

در حقیقت کلمه HACCP اختصار عبارت ( HAZARD ANALYSIS CRITICAL CONTROL POINT ) بوده که بمعنی ( تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی ) بوده که در سال 1993 در زمینه مواد غذایی در اروپا و کشورهایی همچون امریکا و ژاپن، جزء استانداردهای امریکایی بود که به بهره برداری رسید. از وظایف و دستورالعمل های این استاندارد پیدا کردن و ایمن نمودن بخش هایی از عملکرد صنایع غذایی است که در حوزه تولید مواد خوراکی امکان ایجاد آلودگی در آن باشد. بنابراین میتوان اینگونه عنوان کرد که استاندارد ذکر شده قبل از آزمایش و کنترل محصولات فراوری شده از نظر کیفیت، در پی جلوگیری از ایجاد خطرات احتمالی میباشد. از آنجائیکه در صورت بروز مشکلاتی همچون فاسد شدن مواد خوراکی میبایست آنها را از بین برد و یا مشکلات بوجود آمده را مورد بررسی قرار داده و در نهایت نسبت به رفع آنها اقدام نمود، دستورالعمل هایی همچون این استاندارد، میتواند باعث کاهش هزینه های بسیاری ( که در سیستم تولید بعلت مواردی که ذکر شد گریبان گیر شرکتها خواهد بود)گردد. از طرف دیگر الزامات مشخص شده موجب پیشگیری از انتشار آلودگیها نیز میباشند. اما منظور از خطر در این مبحث، کلیه خصوصیتهای فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی میباشد که احتمال میرود پس از استفاده موجب ایجاد بیماری شده و سلامتی مصرف کنندگان را تهدید نماید. بطور کل تمامی رویکردهای موجود در تولید مواد غذایی از قبیل بخش های ابتدایی تولید، حمل و نقل، قسمتهای توزیع و همینطور قسمت های مربوط به مصرف نیز مشمول مستندات استاندارد مورد نظر میباشند. اما بمنظور اجرای بخشنامه های HACCP چه اقداماتی میبایست انجام شود؟ قبل از هر چیز باید در نظر داشت که برپایی استاندارد توسط افرادی میبایست صورت گیرد که در همه زمینه های این صنعت متخصصانی را در اختیار داشته باشند. این نکته از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.

 

اصول استاندارد HACCP

اصول کلی استاندارد عبارتند از:

1-   آنالیز خطر: شناسایی و تحلیل خطرات از اولین اصول استاندارد بوده که توسط تیم تشکیل شده میبایست اقدام پذیرد. این عمل با ارزیابی نمودارهای OPC و FPC و دیاگرام های تولید موسسه و نیز با ارزیابی هر کدام از عملکرد و فرایندهای موجود د رمجموعه، کوچکترین و بطور کل هرگونه خطر را مورد بررسی قرار داده وشناسایی شده تا بتوانند بمنظور کنترل آن اقدام نمایند.

2-   شناسایی نقاط کنترل بحران: این قسمت بمنظور اطمینان از سالم بودن محصولات از اهمیت بالایی برخوردار است و در هر حوزه ای با توجه به نوع محصولات و عملکردهای قسمت تولید متفاوت میباشد که تیم اجرایی تشکیل شده باید نقاط مورد نظر را شناسایی نماید.

3-   تعیین محدوده بحرانی: پس از شناسایی نقاط بحران، میبایست بطور کمی و قابل اندازه گیری و تقریبا دقیق، محدوده نقاط را مشخص نمود.

4-   تعیین سیستم های نظارتی و کنترلی: در این مرحله سیستم هایی را مشخص مینمایند که زمان بازرسی و نظارت را معین کرده و بخشنامه ها و دستورالعملهای این ارزیابی ها را تهیه مینمایند. وظیفه تیم تشکیل شده در این قسمت، تلاش بمنظور اجرای این برنامه میباشد.

5-   تعریف اقدامات اصلاحی: بعلت تحت کنترل قرار دادن قسمت هایی که پیرامون فرایندها از محدوده امنیت خارج شده اند میبایست اقدامات اصلاحی معین گردد.

6-   تعریف سیستم نظارت و تعریف: جهت تایید نمودن روند استاندارد در مجموعه، باید یک سیستم برای بازنگری و تایید مشخص گردد.

7-   مستند سازی: کلیه گزارشات و اطلاعات تمهیدات انجام شده در حین اجرای دستورالعمل های استاندارد، باید مستند سازی شود. این موضوع بسیار مهم بوده و درحقیقت جهت اطمینان دادن از اجرای صحیح و موثر سیستم مدیریت و نیز تضمین ایمنی محصولات امری ضروری میباشد.

لازم بذکر است که برای دستیابی به گواهینامه HACCP اقدامات دقیق و برنامه ریزی شده و منظمی میبایست در تمامی اصول مورد نظر صورت پذیرد تا بتوانند براحتی سیستم مدیریت را پیاده سازی نمایند.

 

صفحه ما را در اینستاگرام دنبال کنید