مراحل اخذ ایزو ISO

تجارت در دنیای امروز، بسیار سخت تر شده است و ماندن در صدر رقابتهای تجاری نیازمند عوامل گوناگونی است. یکی از این عوامل، برخورداری از علائم استاندارد های ایزو است. گواهینامه های ایزو برای بالا بردن کیفیت مراوده های تجاری ساخته شده اند و بدست آوردن گواهی ایزو، نشانه مرغوبیت کالا و خدمات ارائه شده می باشد. اما برای اینکه بتوان این گواهینامه ها را اخذ کرد، چه مسیری را باید طی کرد? برای اطلاع از مراحل اخذ گواهینامه ISO ابتدا به پیش زمینه هایی احتیاج داریم. گواهینامه ISO در ایران توسط CB هایی ( CERTIFI BODY ) صادر می شود که تعداد بسیاری نیز هستند و برخی از آنها زیر نظر انجمن جهانی IAF مشغول به فعالیت می باشند. اما تعدادی از این CB ها نیز تحت نظر انجمن IAF نمی باشند و گواهی صادره آنها از اعتبار کمتری برخوردار است. البته این مراکز دقت کمتری در اجرای استاندارد های ایزو دارند و درنتیجه باعث صرف هزینه های کمتر نیز می شود. برخی از پیمانکاران برای اخذ گواهینامه ISO در کوتاهترین زمان ممکن و با کمترین هزینه، در پی این مراکز هستند. اما CB های با اعتبار IAF سختگیری بیشتری دارند و در صورتی که برای دریافت گواهی ISO به این مراکز مراجعه کنید، می بایست تمامی مراحل اخذ گواهینامه ISO را بطور کامل انجام داده و همه مستندات آنرا به اجرا در بیاورید. البته به طور حتم اجرای کامل و بهینه استاندارد های ایزو باعث بهبود وضعیت شغلی شده و به دنبال آن جامعه نیز به سطح بالاتری ارتقاء پیدا می کند.

مرحله اول برای اخذ گواهینامه ISO ،انتخاب نوع گواهینامه ISO مورد نیاز برای موسسه متقاضی می باشد چراکه گواهی ایزو گونه های بسیاری داشته و هر کدام در زمینه و صنعت خاصی کاربرد دارند. تعدادی از این گواهینامه های ایزو شکل عمومی تر داشته و در همه زمینه ها استفاده می شوند. همچنین در برخی موارد برای حصول گواهی ISO تخصصی مورد نیاز، می بایست ابتدا این گواهی ایزو پایه ای دریافت شود تا بتوان گواهی ایزو تخصصی را اخذ کرد. برای مثال اگر شرکتی برای قرارداد های خود احتیاج به گواهی ایزو 22000 (سیستم مدیریت ایمنی در صنایع غذایی ) داشته باشد، قبل از آن باید حتما گواهینامه ایزو9001 ( سیستم مدیریت کیفیت ) را در کارنامه خود داشته باشد. از این رو تعدادی از این گواهینامه های ISO ، جزء ایزو های پایه ای محسوب می شوند. بنابراین در اولین قدم شرکت درخواست کننده گواهی ISO می بایست نسبت به زمینه فعالیت خود، نوع گواهینامه ایزو خود را مشخص کند. البته چنانچه انجام این کار برایشان آسان نباشد می توانند از مراکز مشاوره که در این خصوص فعالیت کرده و بسیار مجرب می باشند راهنمایی بگیرند.

مرحله بعد انتخاب CB صادر کننده گواهی ISO می باشد که درمورد آن توضیح داده شد. البته انتخاب این مرجع تا حد زیادی به این نکته بستگی دارد که آیا متقاضی گواهینامه ISO قصد اجزای واقعی استاندارد های ایزو درخواستی را دارد یا خیر. چنانچه قصد اجرای کامل و واقعی ایزو درخواستی را داشته باشد، باید به CB هایی مراجعه کند که از اعتبار انجمن IAF برخوردار می باشند. در این خصوص نیز مراکز مشاوره می توانند متقاضی را راهنمایی کنند و CB های معتبر ویا با اعتبار پایین تر را به آنها معرفی کنند. بعد از انتخاب صادر کننده گواهی ایزو و نوع گواهی ایزو، فرم درخواست خود را از مرجع صادر کننده دریافت کرده و پس از تکمیل، آنرا به مرجع مربوطه تحویل می دهند. در صورتی که با مراکز مشاوره همکاری کنند، قراردادی بین آنها منعقد می شود و مرکز مشاوره اقدام به تکمیل فرم و ارسال آن از طرف متقاضی به شرکت صادر کننده گواهینامه ایزو می نماید. پس از تایید فرم درخواست، نوبت به طراحی سیستم مدیریت در مجموعه متقاضی و تدوین الزامات استاندارد های ایزو براساس فرایند های موسسه متقاضی می رسد. انجام این طراحی ها و تهیه این مستندات براحتی امکانپذیر نیست و نیاز به کارشناسان متخصص و مجرب در این زمینه دارد. بالخصوص که هر نوع از گواهینامه ISO شرایط خاص خود را دارد و نظام استاندارد ها با یکدیگر متفاوتند. از این رو توصیه می شود از مراکز مشاوره راهنمایی بخواهید.

مرحله بعد اجرای طرحهای پی ریزی شده می باشد. در این مرحله متقاضی می بایست همه مصوبات استاندارد های ایزو درخواستی را به طور دقیق بر روی سیستم عملکرد سازمان خود پیاده سازی کند به طوری که تمامی فرایند های سازمان با استاندارد های مورد نظر همخوانی داشته باشند. انجام این کار زمان و هزینه هایی را متقبل خواهد شد. بعد از پیاده سازی مستندات ایزو درخواستی، ممیزی توسط خود سازمان درخواست کننده صورت می گیرد و در پی آن تمامی تمهیدات انجام شده مورد بررسی قرار می گیرد. مرحله آخر سرممیزی می باشد که اینبار توسط CB صادر کننده گواهینامه ISO صورت می گیرد. مرکز CB کارشناسی را برای انجام ممیزی به محموعه متقاضی می فرستند که افسر ممیزی نام دارد. افسر ممیزی اقدام به بررسی مصوبات استاندارد اجرا شده می نماید و در صورتی که همه الزامات ISO به طور کامل پیاده سازی شده باشد و هماهنگی های لازم بین فرایند های موسسه و استاندارد های تعیین شده ISO برقرار باشد، صادر کننده گواهینامه ISO اقدام به صدور گواهینامه درخواستی می نماید.